Sprink sistemi yangın tehlikelerinde materyallerin yukarıdan söndürülmesi ilkesine dayanmaktadır. Adını ucundaki püskürtücü birimden alan sistem, söndürücü sıvalar yardımıyla gerçekleştirilen otomatik söndürme sistemlerinin en etkililerinden birisidir.
Geniş bölgelere alevlerin yayılması müdahaleyi zorlaştırır. Oysa sprinkler sistemler ile tavan ve yan kısımlardan otomatik olarak alevlere müdahale edilebilmektedir. Sprinkler duvarlara ve tavanlara rahatlıkla monte edildiği gibi yangını ve dumanı hızlı biçimde algılayan sistemlerle saniyeler içinde yangına müdahale gerçekleşebilmektedir. Özellikle depo, geniş işyeri gibi maddi değeri yüksek yerlerde sprinkler söndürme sistemleri büyük verim sağlamakta, ekonomik kaybın en aza inmesinde yardımcı olmaktadır.
Sprink sistemi A tipi ve C tipi yangın türlerinde büyük oranda başarı sağlamaktadır. Çünkü bu tip yangın türlerinde sulu söndürmeler daha etkili sonuç vermektedir. İyi bir sprink hesaplamasıyla 9 ile 21 metrekare arasında bir alan tek bir sprink tarafından rahatlıkla söndürülebilmekte, alevlerin yayılması önlenebilmektedir. Büyük alanlarda, fabrikalarda ve içinde farklı değerli malzemeler bulunan mekanlarda en uygun yangın söndürme sistemlerinin başında sprink sistemleri gelmektedir.
Sprinkler sistemi nedir diye merak edenler için en temel haliyle bu sistem, büyük alanların yangın tehlikelerinden korunması amacıyla kullanılan ve sulu söndürme uygulayan sprinkler ile yangına müdahale etmektedir. Hem işlevi hem de sahip olduğu geniş bölge ile çok kullanışlı bir yangın söndürme sistemidir.
Sprinkler sisteminin etkili olabilmesi için hesaplamasının doğru yapılması ve profesyonel personeller tarafından monte edilmesi gerekmektedir. Firmamız bu alanda gereken bütün projelendirmeleri ve satışları gerçekleştirebilmekte, en iyi hizmeti en güvenli şekilde kullanıma sunmaktadır.
Spring Sistemi Çeşitleri
Yangın riski taşıyan yerlerin iş alanı ya da kullanılan maddeleri dikkate alınarak farklı spring istemi çeşitleri kullanılabilmektedir. Bunların başlıcaları şunlardır:
- Islak borulu sprinkler sistemi,
- Kuru sprinkler sistemi,
- Otomatik sprinkler sistemi,
- Ön tepkimeli sprinkler sistemi,
- Köpüklü sprinkler sistemi.
Sulu Söndürme Sistemleri
Sulu söndürme sistemleri en çok kullanılan sprink sistemi çeşitlerinden birisidir. Bu sistemde uygulama alanına göre farklı boşaltma ekipmanları kullanılabilmektedir. Çeşitli sprinkler, monitör, nozul, yangın dolabı gibi ekipmanlar ile yangından korunmak amacıyla kullanılan su dağıtım tesisatının tasarımı etkili verim sağlamaktadır.
Sulu yangın söndürme sistemleri tasarımına göre ıslak borulu, baskın sistem veya ön tepkili sistem olarak kullanılabilmektedir. Eğer sulu sulu söndürme sisteminin tasarımı için yeterli ise TS EN 12845 (Sprinkler Sistemi), TS EN 671 (Yangın Dolabı Avrupa uygulanabilir. Yetersiz gelirse de NFPA 13 (Sprinkler Sistem), NFPA 14 (Yangın Hortumu), NFPA 15 (Su Spreyi Sistemi) Amerikan standardına göre uygulanabilir. Detaylarının fazlalığı ve teknikleri nedeniyle ıslak borulu sprinkler sistemi tasarım, kurulum, test, tadilat ve bakım süreçlerinin tamamı yangın söndürme sistemleri hususunda yetkin kişilerce yapılmalıdır.
Islak borulu sprinkler sistemi su dolu boru tesisatına bağlı olur. Otomatik sprinkler kullanılır. Ancak bu sprinkler kapalı vaziyettedir. Doğrudan bir su kaynağına bağlı bulunurlar ve yangın çıktığında ısının etkisiyle sıcaklığa duyarlı sprinkler kulpu kırılır. Açılan sprinklerden su akışı anında başlar. Islak borulu sprink sistemi en yaygın, basit ve güvenilir sprink sistemlerinin başında gelir. Bu nedenle herhangi bir mekân için sprinkler düşünüldüğünde ilk akla gelen ıslak borulu olanlardır. Fakat kullanımının uygun olmadığı alanlarda diğer seçeneklere yönelinmelidir.
Islak borulu sprinkler sistemi her yerde kullanılamayabilir. Örneğin bir soğuk hava deposunda düşük sıcaklık borulardaki suyun donmasına, boruların ve diğer ekipmanların zarar görmesine yol açabilir. Yine sulu yangın söndürme sistemleri suyun zarar verebileceği, suyla reaksiyona giren değerli eşyaların bulunmadığı ortamlarda yangından korunmak için rahatlıkla tercih edilebilmektedir. Fakat server odaları, yazma eser kütüphaneleri gibi alanlardaki eşyaların suyla reaksiyona girmemesi gerektiğinden bu sistemler tercih edilmemektedir. Standartlar gereği ortam sıcaklığının 95 dereceyi geçtiği alanlarda da ıslak borulu sprinkler uygulanamamaktadır.
Kuru Sprinkler Sistemi
Kuru sprinkler sistemi basınçlı hava veya azot dolu boru tesisatına bağlı otomatik sprinklerin olduğu sistemlerdir. Kapalı pozisyondaki otomatik sistemde yangın ile açılan sprinklerin tesisatta basıncı düşürmesi ile vana açılır. Vananın açılmasıyla su akışı başlar. Fakat tesisattaki gaz boşalıp su gelene kadar belirli bir süre kaybı olur.
Yangınların söndürülmesinde hız son derece önemli olduğundan standartlar uyarınca gecikme süresinin 60 saniyeyi geçmemesi gerekir. Kuru borulu sprinkler sistemi uygulamalarında işçiliğin çok iyi olması ve borunun sızdırmazlığının tam olması gerekmektedir. Eğer boruda herhangi bir sızıntı olursa tesisat içindeki basınç düşer ve vana aktif hale gelir. Tesisattaki basıncın devamlılığının sağlanabilmesi için mutlaka hava/azot tedarik cihazı monte edilmelidir.
Kuru yangın söndürme sistemleri ortam sıcaklığının 4 derece olması sağlanamadığı yerlerde tercih edilmelidir. Bu tür yerlerde sistem donmadan korunamadığı hallerde kuru borulu yangın söndürme sistemi rahatlıkla tercih edilebilir. Sistemin aktif olmasının ardından su drenajının kolaylığı açısından upright tip sprinklerle kullanılması tavsiye edilir.
Kuru borulu yağmurlama sistemi olarak da adlandırılabilen kuru sprinkler sisteminde sulu sistemden farklı olarak yangına müdahale edecek suyun az daha mesafe alarak müdahaleye başlaması sağlanır. Çünkü su, borular içinde değil, vanaların ardında bekletilir. Boruların içindeyse basınçlı hava yer alır.
Kuru sprinkler sistemi pek çok kullanım alanına sahiptir. En çok tercih edildiği yerler şuralardır:
- Evler,
- Oteller,
- Pansiyonlar,
- Ofisler,
- Şirketler,
- Öğrenci yurtların,
- Stüdyo daireler.
Otomatik Sprinkler Sistemi
Otomatik sprinkler sistemi bir yangını erken safhada algılamak ve suyla söndürmek ya da yangını kontrol altında tutarak diğer yangın söndürme yöntemleriyle söndürmek için tasarlanmıştır. Otomatik sprinkler sistemi nedir sorusuna karşılık bu sistemin temel bileşenleri su kaynağı, kontrol vanaları ve yağmurlama başlıklarının monte edildiği boru ağıdır.
Otomatik sprinkler kağıt, tahta, plastik gibi A sınıfı malzemeleri yani katı malzemeleri içeren alanlarda en etkili yöntem olarak öne çıkmaktadır. Otopark sprink sistemi olarak da tercih edilebilen otomatik sprinklerin zorunlu olduğu binalar yangın yönetmeliklerine ve yangın kodlarına göre belirlenmektedir. Buna göre yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut dışı binalarda, yapı yüksekliğinin 51.50 m’den fazla olduğu konutlarda, alan toplamı 600 metrekareden fazla olan kapalı otoparklarda, 10’dan fazla aracın sensörle alındığı kapalı otoparklarda zorunludur.
Ön Tepkimeli Sprinkler Sistemi
Ön tepkimeli sprinkler sistemi basınçlı hava yer alan ya da boş olan boru tesisatına bağlı otomatik sprinkler ve sprinklerle aynı alanda algılama sistemi yer alan sprinkler sistemleridir. Aynı zamanda preaction sprinkler sistemi olarak da adlandırılır. Çalışma prensibi birbirinden farklı üç ön tepkimeli sprinkler sistemi vardır:
- Tek kilitlemeli ön tepkili sprinkler sistemi: Bu tür sprinkler sisteminde dedektör algılama yaptığında kontrol panosuna bir sinyal gönderir. Kontrol paneliyse alarm sinyalini normalde kapalı bulunan selenoid vanaya gönderir. Selenoid vana açınca deluge trim setinde yer alan su boşalır. Ardından deluge vanın içindeki hücre açılır. Hücre açıldıktan sonra sırayla su önce hücreden, ardından içerdeki çek vanadan geçer. Sprinkler boruları içinde su ilerlerken sprinkler patlamadığından ortamı su basmaz. Deluge van çalışmaya başladığı zaman basınç tahrikli emniyet ventili su geçişine izin verir. Bu da deluge vanın açık olduğunu teyit eder.
Tek kilitlemeli ön tepkili sprinkler sistemi, sprinkler borusunun ya da sprinklerin kazayla patlamasının ya da hasar almasının ortamda ciddi zarar oluşturabileceği durumlarda tercih edilir. Başlıca kullanım alanları şuralardır:
- Arşivler
- Bilgisayar Odaları
- Kütüphaneler
- Müzeler
- Kilitlemesiz ön tepkimeli sprinkler sistemi: Bu tür ön tepkimeli sprinkler sisteminde sprinklerin açılması ya da algılama sisteminin aktive edilmesi sonucunda boru tesisatına su akışı gerçekleşir.
- Çift kilitlemeli ön tepkili sprinkler sistemi: Bu sistemde dedektör algıladığı zaman kontrol paneline sinyal iletir. Panel sintali selenoid vanaya gönderip serbest bırakır. Deluge vana bir sprinkler paylayana değin açılmaz. Bir sprinkler açıldığında borunun içindeki basıncın düşmesiyle pnömatik aktüatör açılır. Bunun ardından deluge vana hücresi açılır ve vanayı açar. Vana çalışmaya başlayınca basınç, tahrikli emniyet ventili suyun geçmesine izin verir bu da deluge vananın açık olduğunu teyit eder.
Çift kilitlemeli ön tepkili sprinkler sistemi borulamasına kazayla su basılması istenmeyen, çok yüksek özen gerektiren ortamlarda sudan kaynaklı zararları önlemek amacıyla tercih edilir. Başlıca kullanım alanları şunlardır:
- Arşivler
- Bilgisayar Odaları
- Kütüphaneler
- Müzeler
- Soğuk Hacimler
- Matbaalar
Köpüklü Sprinkler Sistemi
Köpüklü sprinkler sistemi su ile söndürmenin işlevsiz kaldığı ay da yeterli gelmediği yangın tiplerinde tercih edilir. Sistem, tehlike ortamlarına entegre edilir ve tehlikenin azaltılması sağlanır. Köpüklü sprinkler sistemleri özellikle B sınıfı olarak tarif edilen, yanıcı ve parlayıcı sıvıların sebep olduğu yangınlarda kullanılır.
Köpüklü yangın söndürme sprink özellikle kor olmayan, sadece alev olan yangınlarda tercih edilir. Uygun alanlarda köpüklü yangın söndürme en iyi verimin elde edilmesini sağlayabilir. İçinde su olması nedeniyle özellikle elektrik kaynaklı yangınlarda köpüklü sprinkler kullanılmaz.
Köpüklü sprinkler sistemi yapısal özelliğiyle yangını boğarak hızlı şekilde söndürmektedir. Kullanılan köpüğün yoğunluğu yanan sıvıdan düşüktür. Bu sayede yüzme özelliği sağlayarak deliksiz, sıkı bir tabaka meydana getirir. Oluşan tabaka yangını boğmak için oksijenin parlayıcı ve yanıcı sıvıya ulaşmasına mâni olur. Aynı zamanda gaz sızıntısına da engel olur. Kullanılan köpükteki su oranı oldukça yüksek olduğu için yakıtın yüzeyi ve temas ettiği metaller çok çabuk soğur. Bu sayede yangın çok hızlı biçimde kontrol atlına alınabilir.
Köpüklü sprinkler sistemleri sistemin türüne ve köpüğün türüne göre pek çok farklılığa sahiptir. Otomatik köpüklü sprinkler sistemi, baskın köpüklü sprinkler sistemi, protein bazlı köpüklü sprinkler sistemi, sentetik bazlı köpüklü sprinkler sistemi, film oluşturucu köpüklü sprinkler sistemi, alkole dayanıklı köpüklü sprinkler sistemi bunlardan öne çıkanlardır.
Köpüklü sprinkler sistemi pek çok tehlikeli alanda kullanılmaktadır. Başlıca kullanım alanları şunlardır:
- Uçak hangarları
- Tank sahaları
- Helikopter hangarları
- İlaç fabrikaları
- Boya fabrikaları
- Gıda fabrikaları
- Akaryakıt istasyonları
- Kimyasal maddelerin yer aldığı tanklar
- Yanıcı ve parlayıcı sıvı depoları.
Yağmurlama Sistemi
Yağmurlama sistemi sayesinde yaşam alanları ve çalışma ortamları çok daha güvenli hale gelmektedir. Spring yağmurlama sistemi sayesinde yangına yukarıdan müdahale edilebilmekte, ani biçimde su ya da gerekli kimyasallar alevlerin üzerine püskürtülebilmektedir. Manuel olarak müdahale edilmesi geç olarak nitelenebilecek olası yangınlara monte edilen otomatik yağmurlama sistemi alevlerin algılandığı an müdahale ederek yaygının büyümesini engellemektedir. Başarılı yağmurlama yangın söndürme sistemleriyle can ve mal kaybının artması engellenmektedir.
Yangın Spring Sistemi
Yangın sprink sistemi su veya köpükle çalışabilmektedir. Tavan ve duvarlara montajı yapılabilen yangın söndürme sprink sistemleriyle olası yangınlara çok rahat ve hızlı müdahale edilebilmektedir. Yönetmelik gereğince birtakım alanlarda spring yangın söndürme sistemi kullanmak zorunludur ve iyi projelendirilen tek bir sprinkler ile 9 metrekare ile 21 metrekare alan korunabilmektedir. Kullanım alanlarının özelliklerine göre su ya da köpükle müdahale edebilen spring yangın söndürme sistemleri tercih edilebilmektedir. Firmamız yeni nesil sprink sistemleri ve uzman ekibiyle her ihtiyaca çözüm üretmektedir.
